|
TÌM HIỂU VỀ CÁCH ĐẶT TÊN RIÊNG CỦA ĐỒNG BÀO KHMER * Châu Phát Trong việc chọn đặt tên riêng của người Khmer cũng có sự khác nhau giữa cư dân nông thôn và cư dân đô thị hay ven đô thị. Cư dân Khmer sinh sống ở đô thị cùng cộng cư lâu ngày với đồng bào Việt – Hoa, tiếp thu nhiều cái mới, nên trong tên riêng của người Khmer cũng thể hiện rất rõ điều này. Cư dân nông thôn sống khép kín với mảnh đất ruộng vườn và tập quán nên tên riêng còn tồn tại nhiều từ thời xưa. Trong cáccộng đồng nông nghiệp nếu cộng đồng nào ở ven trục lộ giao thông hay trong các vùng tranh chấp cũng khác cộng đồng cư dân riêng lẽ biệt lập. Điều này nói lên được mức độ giao lưu và tiếp thu văn hoá của từng địa bàn cư trú. Ngoài ra, yếu tố nghề nghiệp gia đình cũng ảnh hưởng trong việc chọn đặt tên riêng – những công nhân hay người buôn bán trong các thị trấn đồng bằng thường đặt tên cho con dài như: Con trai thường 3 âm tiết và nữ 4 âm tiết, trong đó yếu tố thẩm mỹ thể hiện rõ ràng và trên cơ sở xu hướng thẩm mỹ chung của người Việt.
Ví dụ: Tên riêng con trai Tên riêng con gái Thạch Bình Đẳng Châu Nữ Huyền Đăng Sơn Phước Hoan Kim Thị Mỹ Dung Lâm Hoàng Dũng Danh Tăng Ngọc Huệ Mặt khác ở một số địa phương thuộc tỉnh Kiên Giang có nét đặc thù khác biệt là cơ cấu họ tên chủ yếu là 2 âm tiết, cả nam lẫn nữ và đặt tên riêng có nghĩa rõ ràng chẳng hạn như: Danh Hoàng Thị Hiền Danh Dũng Thị Đẹp Danh Sang Thị Tươi Việc chọn đặt tên riêng trong người Khmer có 2 xu hướng: + Một xu hướng toàn âm Khmer như: – Chanh Đa Ra – Phol La – Vong Vi Chách …. + Một xu hướng toàn âm Việt như: – Chánh Nghĩa – Thu Hà – Bích Liên …. Dựa theo thống kê nhân khẩu chúng ta thấy xu hướng thứ hai ngày một phổ biến khá rộng rãi trên toàn vùng đồng bằng. Song song, với việc đặt tên riêng của người Khmer theo xu hướng trên – cũng có hiện tượng phiên âm tên Khmer ra tiếng Việt như là: Sô-Phép, Chành Thu, Lal tự Mỹ Lan, Son Thương (Thươl) … và trong một gia đình người Khmer tên các con cũng thường đặt cùng một vần đồng âm. Nếu con đầu là Dươl thì các con sau là: Mươl, Thươl, Lươl, Chươl … con đầu là Sal thì các con sau là: Dal, Sà Bal, Lal … Hiện tượng này thường có ở vùng nông thôn – gia đình có con đông. Mặt khác chiến tranh cũng để lại những ảnh hưởng dấu ấn trên hệ thống đặt tên của người Khmer của một thời rất rõ điển hình như: Lâm Chiến Chinh, Thạch Hoà Bình, Sơn Toàn Thắng, Châu Nghĩa Quân, Thị Quê Hương, Hữu Hạnh Phúc … Việc chọn đặt tên riêng cũng thể hiện những tác động chủ quan của gia đình. Những mong muốn, ưu tư, hy vọng, trình độ của cha mẹ, đó đây cũng để lại trong tên riêng con cái như: Thạch Tấn Tài, Dương Thái Bình, Neang Thị Nghĩa, Sơn Bình An … hay là có chung tên riêng chỉ khác tên đệm như: Châu Hải Đăng – Châu Hoa Đăng – Châu Nữ Huyền Đăng – Hứa Cẩm Hồng – Hứa Thuý Hồng – Hứa Tuyết Hồng … Đồng bào dân tộc Khmer sinh hoạt tín ngưỡng hầu hết theo đạo Phật phái Nam Tông do ảnh hưởng niềm tin trên, cho nên trong cách chọn đặt tên riêng đó đây cũng có tên: Kô-Sol (Phước Đức) Sa La (Giảng Đường) Sat-Thia (Hảo Tâm) Via-SaNa (Số phận) Chan Lốk (Cháu vị sư) Cun (ơn) Thal (Trần Thế) v.v… hoặc đặt tên đi liền với tuổi con giáp: Thạch Thị Sửu, Châu Tý, Sơn Thị Mùi, Danh Thân, Lâm Tỵ v.v… Tên riêng của người Khmer ngày càng đa dạng phong phú, phức tạp đi liền với một quá trình mở rộng, nối liền và giao lưu giữa các cộng đồng, giữa các dân tộc trong khu vực thành một thể thống nhất trên vùng Đồng bằng Sông Cửu Long. Sự phát triển và xu hướng thẩm mỹ trong việc chọn đặt tên riêng của người Khmer cũng phản ánh một trình độ văn hoá ngày một cao hơn có tính phổ biến và nhiều màu sắc. |
Cập nhật ( 19/05/2010 ) |
