Tết Thanh Minh (Lai Tuệ)

Tết Thanh Minh

* Lai Tuệ

Tết Thanh Minh không chỉ là ngày con cháu nhớ đến tổ tiên, hướng về cội nguồn mà còn là ngày hội đạp thanh, nghi thức đầu xuân quan trọng. Tết Thanh Minh tiếng cổ còn gọi là Tết Tam Nguyệt với hơn 2.500 năm lịch sử. Tết Thanh Minh là một trong 24 cái Tết và đặc biệt hơn chỉ có nó mới vừa là ngày lễ, vừa là ngày mặt trời ở vị trí hoàng đạo. Nó có nguồn gốc từ thời xuân thu, vốn là ngày lễ của người Hán, thời khắc Thanh Minh ước khoảng trước hoặc sau ngày 5/4 Dương lịch. Thường thì sau Thanh Minh mưa rất lớn nên mọi vật đều được tươi mới, xanh tốt sáng bừng. Nói cách khác thì khi vạn vật được thay da đổi thịt thì bất kể con người hay cây cối đều như trút bỏ được lớp áo dày bụi của mùa đông, đón xuân tưng bừng và đón nắng ấm áp.

         Người xưa cũng gọi đây là Lễ Hàn Thực, cứ nghe thấy trống đánh liên hồi từ Kinh Thành là biết đã sang thời khắc đó. Năm đó nhân dân sau khi trải qua nạn úng thuỷ, họ gọi luôn hai chữ Thanh Minh như là để nhớ lại thiên tai này, mong mưa thuận gió hoà hơn. Từ đó, hoa đua nhau nở, cây cối phục hồi, trời xanh đất tốt cũng là cái cớ để họ giẫm lên đất xanh cho đất màu mỡ nên mới có hội đạp thanh.

Tương truyền đời nhà Đường, thói quen ngắm nhìn tự nhiên, quan sát mây núi, trời biển, xuân hạ thu đông bốn tiết đã trở nên phổ biến. Đây chính là một trong những hoạt động của hội đạp thanh (du xuân). Ngoài ra người dân còn mở các cuộc hội hè, hoạt động văn hóa đặc sắc để tăng thêm tình yêu cuộc sống.

Tết Thanh Minh không thể bỏ qua lễ tảo mộ, thả diều, kéo co, đạp thanh, đốt lửa. Vốn dĩ ngày trước lễ hàn thực rất lạnh, vua Đường đã ban lệnh hàn thực ra mộ. Do Hàn Thực và Thanh Minh có liên quan đến nhau nên sau gọi luôn là Tảo Mộ. Phong tục làm cỏ, sửa sang, thắp hương, đặt hoa tưởng nhớ là những hoạt động không thể thiếu trong ngày Thanh Minh. Khi đó, trẻ con thường túm tụm thả diều, mỗi cánh diều lại gắn với một thanh sáo trúc, khi gặp gió phát ra tiếng vi vu dạt dào nên cách gọi cánh diều theo tiếng Hán cũng bắt nguồn từ đó