|
TEM QUAN ÂM THỊ KÍNH MỘT BỘ TEM MANG ĐẬM BẢN SẮC DÂN TỘC * Dương Khôi Nhiều nhà nghiên cứu cho biết nghệ thuật hát Chèo ra đời từ thời Đinh – Lê, cách đây một ngàn năm. Nghệ thuật chèo xử lý tổng thể tất cả các phương tiện diễn tả con người: nói, nói sử, múa hát, nhạc… Ngôn ngữ chèo long lanh những câu ca dao, tục ngữ, những câu thơ bác học truyền tụng từ lâu đời. Nghệ thuật chèo lại mang tính tổng hợp, phối hợp giữa bi và hài. Ướt lệ trong Chèo lại mang phong cách ước lệ Việt Cùng với truyện nôm Quan Âm Thị Kính, tác phẩm khuyết danh thế kỷ XVIII – XIX vở chèo trùng tên đã từ lâu đời in đậm trong tâm trí dân gian. Thành ngữ – oan bằng oan Thị Kính: oan không giải bày được. Họa sĩ Ngô Mạnh Lân đã nắm vững sâu sắc đặc trưng của chèo nêu trên. Nắm vững các nhân vật chèo cổ được phân thành hệ thống, được mô hình hóa và cũng được quy thành những động tác, màu sắc, hình nét điều độ chủ đạo… Bằng khối 06 tem, trước mắt chúng ta một sân khấu chèo ướt lệ, chiếu chèo khác với sân khấu hộp. Với 06 tích chèo nêu rõ tích chuyện khá hoàn chỉnh: Từng nhân vật hiện lên rõ ràng bằng đường nét, màu sắc kế thừa các dòng tranh dân gian Đông Hồ, Hàng Trống… một cách nhuần nhuyễn hiện đại. Xin hãy ngắm nhìn 02 con tem, hai lớp chèo nổi tiếng của vở chèo Quan Âm Thị Kính. Thị Mầu lên chùa – tem số 2: Một cô gái đào tơ, tóc đuôi gà vắt vẻo. Áo tứ thân màu cánh sen tươi rói, mở toan hai vạt. Chiếc yếm bó sát khuôn ngực nở nang chói màu đỏ lửa. Váy lụa đen mềm buông sát gót. Bộ tem khối được bao một nền hoa văn – quạt chèo nét trắng nổi rõ trên nền xám nhẹ làm bậc sáng ngời sân khấu với 6 lớp chèo, với các nhân vật rõ ràng, sắc nét. Nhân vật chính với bao nổi chồng chất, những thế lực vùi dập, nàng Thị Kính như bé nhỏ, tội nghiệp – tem số 1,2,5. Nhưng ở tem số 6 dưới tấm áo nhà sư tay nâng ôm chặt hài nhi mà Thị Mầu vu oan trao cho, mặt đầy thương xót, vai khăn gói, tay cầm bát xin sữa, xin ăn. Bước thất thểu trong vòng hào quang của Đức Phật. Nàng Thị Kính như lớn lên ngang tầm Phật về kỳ tích ấy. Cùng với dấu ngày phát hành đầu tiên mang hình vẽ Tượng Quan Âm Thị Kính bồng Hài nhi quen thuộc có trong nhiều làng quê Việt Từng con tem, từng lớp chèo đều được bố cục đẹp (kể cả chữ) hợp lý, nêu được bản chất sự việc – ướt lệ của Chèo. Từng con tem, nhịp của đường nét, nhịp của màu sắc hòa quyện lung linh sắc màu của sân khấu Chèo. Từng nhân vật toát lên được quá đầy đủ tính cách, hành động. Từ trang phục, màu sắc quần áo, guốc dép, đạo cụ: quạt, que… Từng động tác đôi tay, dáng thân thể, bước đi … của từng nhân vật rất rõ nét với ướt lệ của nhân vật trong Chèo. Có thể nói với bộ tem khối Quan Âm Thị Kính đã sống động một nghệ thuật Chèo Việt |
Cập nhật ( 14/01/2009 ) |
