Năm Nghĩa cỡi ngựa (Ngọc Anh)

Năm Nghĩa cỡi ngựa

* Ngọc Anh

Bức hình nghệ sĩ Năm Nghĩa từng treo trước rạp hát cải lương thời thập niên 1950. Nghệ sĩ Năm Nghĩa, danh ca thời thập niên 1940, từng ca vô dĩa hát Asia phát hành trên cả nước và còn bán sang bên Miên bên Lào. Do đó mà rất nhiều người biết đến làn hơi ca vọng cổ thật mùi, thật truyền cảm của ông trong bộ dĩa  Hoa Rơi Cửa Phật (tức Lan và Ðiệp). Và ca độc chiếc trong bộ dĩa Vì tiền lỗi đạo (Văng vẳng tiếng chuông chùa),Tình Yêu Trong Mộng Tưởng.

         Nhắc đến Năm Nghĩa hầu như những người từng nghe ông ca, họ rất khó quên chữ hơ hơ hơ… độc đáo của ông, mà không một ca sĩ nào học được. Ðến đầu thập niên 1950 thì Năm Nghĩa thành lập đoàn Thanh Minh, và Út Trà Ôn về hợp tác cùng chia vai chánh với Năm Nghĩa, nên đoàn Thanh Minh là mục tiêu mua vé của khán giả thời đó. Ðoàn Thanh Minh ngày một lớn mạnh, nhưng chỉ vài năm thì Năm Nghĩa bị bệnh trầm kha, và ông qua đời năm 1959. Phu nhân ông là bà Bầu Thơ tiếp tục lèo lái đoàn hát. Lúc ấy thì Thanh Nga đã lớn, tên tuổi bắt đầu được khán giả chú ý, thì bà Bầu Thơ sửa bảng hiệu là Thanh Minh Thanh Nga.

Trong thời kỳ còn lên sân khấu, có lần gây bực mình cho bầu Năm Nghĩa, khiến danh ca này dẹp mau vở tuồng “Thiên Thần Trên Thiết Mã” là vì chính ông phải thủ vai Phù Ðổng Thiên Vương. Ngựa thì do hai người vệ sĩ còng lưng xích ngang eo ếch với nhau để chịu cho danh ca ngồi mà ca ba câu vọng cổ.

Thế nhưng, Năm Nghĩa chỉ mới ca được có mỗi một câu thì con ngựa người ấy chịu không nổi sức nặng của ông bầu, nên lại quị xuống để hai chân ông ta chấm dưới sàn sân khấu, khiến cho khán giả cười ầm lên.

Quê quá, chỉ đóng được một đêm là đêm sau bầu ta lại giao vai tuồng cho kép con Út Hậu (nhỏ con và nhẹ cân hơn). Và từ đó Út Hậu được giao đảm trách những vai trò quan trọng (Út Hậu là đệ tử ruột của Út Trà Ôn). Chúng tôi sẽ có bài nói về kép ca Út Hậu, một nghệ sĩ xuất thân từ nhà chùa ở Cần Thơ, được Út Trà Ôn huấn luyện nên lối vô vọng cổ y hệt thầy, mới nghe tưởng đâu là đệ nhứt danh ca vậy.