Giải pháp giũ ẩm cho cây trồng vùng khô hạn (Phạm Văn Quang)

GIẢI PHÁP GIỮ ẨM CHO CÂY TRỒNG VÙNG KHÔ HẠN

* Phạm Văn Quang

Đối với cây trồng, nước đóng vai trò quan trọng là “dòng máu” nuôi cho cây sinh sống và phát triển. Tuy nhiên với thời tiết nắng nóng, khô hạn cho những năm vừa qua đã làm cho hàng chục nghìn ha cây trồng ở Việt Nam thiếu nước, không phát triển được, có vùng cây đã chết khô. Ngay cả ở Ninh Bình không chỉ vùng trồng cây công nghiệp như dứa, mía ở Nho Quan, Tam Điệp mà ngay cả vùng ven biển Kim sơn vụ chiêm xuân vừa qua cũng có tới hàng trăm ha lúa bị khô hạn, năng suất thấp điều đó chưa từng thấy trong lịch sử trồng lúa của vùng đất ven biển màu mở này.

Năm 2009 tận mắt chứng kiến giải pháp công nghệ tưới nước cho cây trồng ở những vùng sa mạc của Israel tôi cảm phục sự sáng tạo, ý chí của người Do Thái về công nghệ tưới nước nhỏ dọt với các thiết bị tự động. Liên hê với điều kiện ở Việt Nam thì quả là khó áp dụng bởi chi phí đầu tư cao, khả năng duy trì bảo dưỡng cũng không đơn giản vì vậy chỉ có các doanh nghiệp, trang trại có nguồn vốn lớn đầu tư cho những cây trồng có hiệu quả kinh tế rất cao mới có thể áp dụng được.

Hiện nay Việt Nam đã áp dụng công nghệ này cho một số dự án cấp quốc gia, các khu công nghiệp công nghệ cao nhưng chỉ dừng ở mô hình trình diễn. Mô hình ấy khó có thể có những nông dân dám đầu tư ứng dụng. Những năm gần đây ở Trung Quốc đã sáng tạo ra chất giữ ẩm bằng chế phẩm polime có khả năng giữ nước gấp 500 lần thể tích ban đầu của hạt. Chế phẩm này đã được ứng dụng thử nghiệm ở Việt Nam. Được người bạn Trung Quốc gửi tặng 1kg để thử nghiệm, đã cho kết quả tốt đối với cây lâu năm đặc biệt phù hợp với những vùng trồng cây thiếu nước thường xuyên, cây cảnh… Tuy nhiên để ứng dụng đại trà còn chờ những đơn vị có đủ điều kiện để nhập chế phẩm vào Việt Nam, qua khảo nghiệm theo quy định của pháp luật Việt Nam điều đó cần nhiều năm nữa mới có thể phổ biến trong sản xuất đại trà.

Hiện nay ở Việt Nam các nhà khoa học đã nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất chế phẩm vi sinh chống hạn với thương hiệu VCH-0. VCH-01 là sản phẩm sinh học dạng tinh thể biến tính (với thành phần dựa polyme: 3%, tinh bột biến tính 97%). VCH-01 có tính năng ngậm nước lưu trữ nước trương nở gấp 400 lần thể tích ban đầu. Khi gặp nước VCH-01 hút nước thật nhanh tạo thành bọc nước dạng “thạch” bọc nước dạng thạch làm cho nước ít bốc hơi khi gặp ánh nắng mặt trời. VCH-01 có thể tốn tại trong đất 12 – 18 tháng sẽ phân hủy thành chất hữu cơ có tác dụng tăng độ phì nhiêu cho đất.

Qua thực nghiệm VCH-01 cho các kết quả rất khả năng đối với các mục đích sử dụng khác nhau:

1-Đối với đất VCH-01 có tác dụng cải tạo chất lượng đất: làm cho đất tơi (nhờ sự trương phồng của VCH-01) làm cho đất sét gãy mạch tạo khe hở giúp giúp cho đất chứa nhiều ôxy, giảm lượng cacbonic trong đất. Đồng thời điều tiết độ ẩm cho đất kể cả đất sét và đất cát.

2-Đối với cây mới trồng VCH-01 có thể làm chất độn lót dưới hố trồng giúp cho cây nhanh ra rễ và rễ phát triển mạnh. Những cây trồng có thể phải vận chuyển xa trộn VCH-01 với đất phủ vào gốc tưới nước để giữ ẩm cho gốc cây có thể vận chuyển dài ngày vẫn đảm bảo cho cây tươi giảm tỉ lệ cây chết.

3-Những cây trồng lâu năm có thể dùng VCH-01 trộn với đất hoặc phân hữu cơ theo tỉ lệ nhất định phủ vào gốc vừa giữ phân bón vừa điều tiết nước cho cây. Cũng có thể xới đất xung quanh gốc cây theo hình chiếu tán lá sau đó trộn đều VCH-01 với đất, phân bón, cần bón cho cây và tưới nước, phương pháp này sẽ giúp cho cây hạn chế khả năng bay hơi đến 90% lượng nước.

4-Đối với cây trồng trên chậu: trộn VCH-01 với đất, bón quanh chậu tướ nước giúp cho chậu cây luôn đủ mẩ, tiết kiệm thời gian công sức của người chăm sóc. Giải pháp này rất phù hợp với trồng cây trên bồn và sân thượng nhà ở. Dùng làm chất mang cho dung dịch thủy canh…

5-Cây thời vụ: ở Ninh Bình vụ đông xuân thường hay thiếu nước vào những thời điểm từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 năm sau. Đây là lúc cây trồng phát triển chậm nhất dẫn đến kéo dài thời vụ và giảm năng suất, giải pháp dùng VCH-01 sẽ hạn chế được phần nào về nhược điểm đó. Đối với các cây màu như lạc đậu, ngô, khoai… rất phù hợp.

6-Trộn VCH-01 với phân bón cho cây trồng sẽ nâng cao hiệu quả của phân bón bở vì đặc tính của VCH-01 khi hút nước trở thành thạch vì vậy lượng phân được hòa tan trong nước được VCH-01 giữ lại như là kho đựng phân làm cho phân ít bị rữa trôi khi có lượng nước chảy qua và ít bị bốc, bay hơi nhờ đó tiết kiệm được lượng phân bón.

7- VCH-01 rất hữu ích cho vùng đất dốc nó đóng vai trò như những thảm thực vật điều tiết nước khi mùa mưa lũ (giữ nước) chống rửa trôi nhưng hiệu quả gấp hàng trăm lần. Đồng thời giúp cho người canh tác trên đất dốc có thể chủ động hơn việc gieo trồng cho năng suất cao hơn, tiết kiệm chi phí tưới nước. Để làm được điều đó cần bón VCH-01 cho cây trồng như cách bón nêu ở trên nhưng phải bón trên cao nhiều hơn bón ở dưới thấp vì trên cao nhanh mất nước hơn và lượng nước ở trên cao thường xuyên được điều tiết xuống phía dưới. Lượng VCH cho 1 ha thường sử dụng 25kg.

8-Việc khắc phục được khô hạn đồng nghĩa với sự tăng độ ẩm trên mặt đất nhờ đó làm giảm nhiệt độ trên trái đất góp phần hạn chế sự nóng lên của trái đất đó là giải pháp tích cực trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu đang diễn ra.

VCH-01 áp dụng vào từng đối tượng cây trồng được khuyến cáo về liều lượng cụ thể như sau:

Đối với cây mía: 30kg/ha.

Cây cà phê: 5g/cây mới trồng và 5 – 7g/cây đang thu hoạch.

Chè: 18 – 25kg/ha trồng mới và 20 – 40kg/ha đang thu hoạch.

Cây ăn quả, cây lâm nghiệp: 10 – 12g/cây.

Cây trồng chậu 5 – 7g/chậu.

Nguyên tắc bắc buộc khi sử dụng VCH-01 là sau khi trộn vào đất phải tưới nước ướt đẫm tránh sự lấy nước của đất nếu VCH-01 chưa được no nước.