Con trâu trong văn thơ Việt Nam* Lê Kim – Hoàng Nghĩa Dân tộc Việt Nam là dân tộc sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước. Cơ nghiệp của nhà nông gắn liền với con trâu. Vì là vật chủ lực trong công việc đồng áng nên kinh nghiệm chọn trâu của ông cha đã được đúc kết: Hay là:
Cách chọn trâu cày khỏe dựa trên kinh nghiệm của nhà nông còn phải là “da đồng, lông mốc” và: – “Đầu thanh, mặt nhẹ, khô chân Con trâu dễ bảo nhu mì, nên xưa nay nhà nông thường cho trẻ con chăn dắt. Hình ảnh chú bé mục đồng chăn trâu thổi sáo, mô tả hình ảnh thanh bình trên quê hương. Ai bảo chăn trâu là khổ, chăn trâu sướng lắm chứ, ngồi mình trâu phất ngọn cờ lau… Cậu bé chăn trâu Đinh Bộ Lĩnh trong lịch sử nước ta đã từng phất ngọn cờ lau, dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước. Cậu bé chăn trâu Đào Duy Từ, người chỉ huy đắp lũy Trường Dục (tục gọi Lũy Thầy) nêu tấm gương kiên trì học tập, trở nên hiền tài… Không ai biết con trâu có từ bao giờ, nhưng chỉ biết khi có con người thì có con trâu, con trâu là bạn con người. Những bài ca “gọi nghé” kết thúc bằng tiếng “nghé… ơ… ơ… ơi!” nói lên tình cảm của con người lúc nào cũng gắn bó, thương cảm với con trâu: … Nghé ơ… * * * Trong tục ngữ ca dao nói về con trâu có một bộ phận khá lớn mang tính chất trào phúng. Điều này ít thấy ở các con giáp khác. Một anh chồng đã coi việc chăm vợ như việc chăn trâu thì còn gì hài hước cho bằng: Ai bảo chăn trâu là khổ Cũng thật là thú vị, khi cô vợ gọi người chồng có “khả năng đàn ông” hết sức hấp dẫn của mình là “Trâu cày”: Của chua ai thấy chẳng thèm Một cô gái rất hóm hỉnh, đã tự ví mình là “nghé đã thành trâu” để nhắc khéo chàng trai đã đeo đuổi mình từ lâu mà chưa tính đến hồi kết: Công anh chăn nghé đã lâu Có khi chàng trai còn bị coi là một con nghé ngây ngô và quá vô tình trước một người con gái đã trải lòng ra với mình: Em như ngọn cỏ phất phơ Dùng chuyện “chăn trâu chẳng biết mặt trâu” để cười cho sự quá đểnh đoảng của chàng trai đã yêu mình hoặc đã có cảm tình sâu nặng với mình mà không hiểu biết gì về gốc gác của mình, thì không còn gì đắc địa cho bằng: Chăn trâu chẳng biết mặt trâu Thuộc loại vui cười này còn có những câu không có ý nghĩa gì cả, giống như những câu hát ru: Ông trăng mà cưới bà sao Rõ ràng đây là những câu hát vui, ý tứ trong đó mơ hồ lộn xộn, chỉ để cho các bà, các mẹ, vừa ăn trầu, vừa đu đưa trên võng, ru cho con cháu mình ngủ. Thế nhưng, cũng có những câu có vẻ bâng quơ, ngớ ngẩn, mới đọc lên chỉ thấy buồn cười, nhưng đọc đi đọc lại và suy nghĩ kỹ, người ta sẽ hết sức bất ngờ về cái ý nghĩa sâu xa, ẩn chứa ở bên trong nó: Thứ nhất vợ dại trong nhà Hoặc: |
Cập nhật ( 22/09/2015 ) |
- Chịu trách nhiệm nội dung: TT. Thích Giác Nghi
- Chức vụ: Trưởng ban Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Bạc Liêu
- Điện thoại: 0949 111 848
- Email: giacnghithich@gmail.com