Bệnh thường gặp ở trẻ em vào mùa hè* BS. Hoàng Minh Viết Với đặc điểm nóng ẩm của mùa hè là thời điểm thuận lợi củanhiều bệnh, trong đó đáng lưu ý nhất là các bệnh do vi nhiễm virut, vi khuẩn,ký sinh trùng. Ở trẻ em, do sức đề kháng kém, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nênvào mùa nắng nóng có nguy cơ cao mắc một số bệnh nguy hiểm. Số lượng trẻ em đếnkhám tại các trung tâm y tế tăng cao vào mùa hè, đặc biệt và những ngày nắngnóng kéo dài. Say nắng Đây hiện tượng do nhiệt độ và tia cực tím (tia tử ngoại) củamặt trời gây ra. Tia tử ngoại có khả năng xuyên qua lớp sừng của da tới hạ bìgây cháy da (bỏng độ I) và say nắng. Nhiệt độ cao làm giãn mạch não gây ra tăngáp lực sọvà làm nhức đầu, có thể kèm theo nôn mửa hay hôn mê, co giật do ức chếvỏ não – làm tăng các hoạt động thần kinh tự động dưới vỏ. Phòng say nắng ch trẻbằng cách không cho trẻ chơi ngoài nắng gắt; cho trẻ uống nhiều nước. Trong dịphè, cần đặc biệt lưu ý khi cho trẻ về quê hoặc đi tắm biển không cho trẻ chơingoài nắng nhiều trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Ngoàira, nên tăng cường các thức ăn có thể hỗ trợ giúp cơ thể chống lại các ảnh hưởngcủa ánh nắng và chống sự ôxy hóa như: các thức ăn giàu caroten (dưa hấu, dưavàng, rau ngò, cải bó xôi…); vitamin E (dầu đậu nành, hạt điều, hạt dẻ…);vitamin C (trà xanh, trái cây tươi, rau cải xanh…). Viêm não Nhật Bản B Đây là một bệnh nhiễm khuẩn thần kinh gây dịch về mùa hè domột loại Arbovirus nhóm B gây nên. Virut gây bệnh được muỗi truyền từ súc vậtsang người. Bệnh viêm não Nhật Bản có tỉ lệ tử vong khá cao hoặc để lại di chứngthần kinh nặng nề. Biểu hiện thường gặp là: sốt cao, đau đầu, nôn, rối loạn ýthức, co giật rồi đi vào hôn mê nhanh chóng. Một số trường hợp có biểu hiện liệtthần kinh. Khi trẻ có những biểu hiện trên, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở ytế để được khám và điều trị nhằm hạn chế tỷ lệ tử vong và di chứng sau này.Phòng ngừa bệnh cần phải giữ môi trường trong sạch, nhà ở thoáng mát, nằm mànkhi ngủ, phun thuốc diệt muỗi và côn trùng, tiêm phòng vaccin viêm não Nhật Bảncho trẻ đúng lịch. Sốt virut Trẻ thường sốt cao, đau mỏi người, đau đầu, có thể có triệuchứng của viêm đường hô hấp trên như: hắt hơi, sổ mũi, ho (thường có ít đờm trắngtrong không có màu vàng, xanh). Trẻ có thể phát ban hay gặp nhất là do virutRubella sởi gây ra. Biểu hiện chủ yếu là các ban đỏ mịn, thường xuất hiện vàongày thứ 2-4 của bệnh, ban thường tuần tự từ đầu mặt xuống thân mình, chân vàkhi mất đi cũng theo tuần tự như vậy. Ngoài ra trẻ thường có nổi hạch ở cổ,gáy, các hạch này có thể đau và tồn tại lâu mới mất đi. Bệnh thường diễn biếnlành tính trong 3-5 ngày, điều trị chủ yếu là hạ sốt, bù nước điện giải bằng đườnguống, bảo đảm dinh dưỡng và chăm sóc mũi họng tốt để hạn chế bội nhiễm. Tuynhiên, cần lưu ý vì một số trường hợp có biến chứng, nên cần theo dõi để pháthiện các triệu chứng của viêm não như đau đầu, nôn nhiều, rối loạn ý thức, cogiật, để đưa trẻ đến cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời. Tiêu chảy cấp Nguyên nhân gây tiêu chảy có thể là vi sinh vật gây bệnh nhưvi khuẩn (lỵ, thương hàn, tả…) hoặc virut, nấm, ký sinh trùng đường ruột. Cơchế gây bệnh có thể do độc tố của vi khuẩn gây ra, triệu chứng thường xuất hiệnsớm (dưới 6 giờ sau khi nhiễm bệnh), hoặc do vi khuẩn trực tiếp gây tổn thươnghệ thống tiêu hóa, triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường xuất hiện muộn hơn.Tiêu chảy cấp có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng 80% xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi. Tácnhân gây tiêu chảy thường gây bệnh bằng đường phân – miệng: phân người bị tiêuchảy làm nhiễm bẩn thức ăn, nước uống hoặc do tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây. Khi trẻ bị tiêu chảy cấp, việc quan trọng nhất là đánh giá mứcđộ mất nước và bù nước điện giải bằng đường uống dung dịch oresol, truyền dịchchỉ thực hiện khi mất nước nặng, trẻ nôn nhiều, không thể uống được hoặc đingoài rất nhiều không thể bù kịp bằng đường uống. Việc sử dụng kháng sinh vàcác men tiêu hóa vi sinh cần phải theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không đượctự ý dùng thuốc trị tiêu chảy. Bệnh ngoài da Bệnh ngoài da hay gặp nhất là rôm. Đây là hiện tượng viêmcác nang tuyến chân lông khiến chúng lồi lên mặt da thành các bọc nước nhỏ, đỏvà ngứa ngáy. Nguyên nhân chủ yếu của rôm là do bít tắc lỗ chân lông bởi các chấtbẩn. Đặc biệt khi thời tiết nắng nóng, cơ thể tăng cường hoạt động của các tuyếnmồ hôi và tuyến nhầy trong cơ chế tăng thải nhiệt. Xử trí rôm chỉ đơn giản là tắmrửa sạch sẽ bằng xà phòng hay quả chanh nhằm thông các ống thoát đổ ra ngoài củacác tuyến trên bề mặt da. Khi nặng hơn và cần thiết thì có thể bôi các loại kemchống viêm chứa sterocorticoid. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, nếu không chú ý lau sạch vàkhô mồ hôi thì chỉ sau vài giờ những vùng da kín như bẹn, nách cổ (dưới cằm),khe mông có thể nổi mụn ngứa, thậm chí loét chợt da. Ngoài rôm sảy, mùa hè nóngẩm là điều kiện tốt cho các loại nấm phát triển (hắc lào, lang ben, nấm kẽ, nấmtóc…), viêm nang lông, kể cả các ký sinh trùng trên da (ghẻ lở, chấy, rận…)hay kích hoạt các quá trình viêm da do dị ứng (chàm eczema…). Ngoài việc giữgìn vệ sinh cho trẻ, các bậc cha mẹ cần kiểm tra thường xuyên những vùng dakín, đặc biệt khi trẻ có biểu hiện ngứa để phát hiện và điều trị sớmcác bệnhngoài da. Biểu hiện chủ yếu khu trú ở vùng da kín như bẹn, nách, cổ, kẽ ngónchân, tay, mang tai. Điều trị các bệnh này thường phải bôi kem có chứa thuốc chốngviêm steroid, chống nấm và kháng sinh theo chỉ định của thầy thuốc. |
